Beteuterd volk

Het was weer lekker raak bij Radar van de AVROTROS, gisterenavond. Zonnepaneelbezitters die beteuterd naar hun spreadsheetje kijken, een boze man die een huis heeft gekocht waarop &^%%$@* zonnepanelen liggen, Henk en Ingrid Modaal die een paar paneeltjes hebben liggen. Allemaal gaan ze een smak meer betalen voor hun energie, omdat ze vanaf 2027 per saldo niks of minder dan niks vergoed krijgen voor aan het net teruggeleverde stroom. Je kan hjet ook anders stellen: ze krijgen minder terug dan nu. Wie in hun vuistje proesten van het lachen zijn de minister van Financiën, die honderden miljoenen energiebelasting meer incasseert, en energieleveranciers die door slimme terugleverboete-trucs hun marge lekker zien stijgen. Allemaal heel transparant uiteraard. De praktijk is anders. Niemand begrijpt zijn energierekening nog. Ook ik niet.

Wij hebben in de Zonnestroom Producenten Vereniging (ZPV) dit al jaren zien aankomen en luidkeels geprotesteerd tegen het zomaar voor de bus gooien van de salderingsregeling. En onze zwartste scenario’s zijn nog erger geworden door de terugleverboetes die energieleveranciers bedenken, zogenaamd omdat netbeheerders met congestie zitten. En die netcongestie is voornamelijk afnamecongestie: bedrijven en woonwijken die niet kunnen worden aangesloten omdat er geen capaciteit meer is om al die klanten te voorzien van stroom. De energieleveranciers hebben heel slim de spin bedacht dat particulieren met zonnepanelen DUS verantwoordelijk zijn voor alle afname-ellende. Chapeau! Zo kan ik het ook framen. En dan dat gejank dat mensen die geen zonnepanelen hebben de mensen die wèl zonnepanelen hebben, zouden subsidiëren. Ook zo’n versimpeling. Haha, een omgekeerde Robin Hood-situatie. Daar is heel veel aan te doen, namelijk mensen zonder zonnepanelen aan zonnepanelen te helpen. Dat creëert een beter level playing field dan het huidige gehobbel.

avrotros: gaan zonnepanelen vanaf 2027 geld kosten in plaats van opleveren

Monster eet twee dagen gratis

Wie zou dat niet willen? Een telefoontje van je energieleverancier dat je de cv twee dagen gratis kan laten branden? Helaas, energieleveranciers zijn geen liefdadige instellingen, integendeel. Maar mijn zonnepanelen zijn wél aardig voor mij. Afgelopen week leverden ze  zonnestroom genoeg voor twee dagen eetlust van mijn vraatzuchtige warmtepomp. Die zonneschijn ging dus bij wijze van spreken, hup, de keel in van het beestje. En maar peuzelen!

Met andere woorden: de combinatie (veel) zonnepanelen en warmtepomp, dat is goede maatjes. Dat er desondanks afgelopen week nog altijd 8 kWh is teruggeleverd (een halve dag voer voor mijn troetelmonster), zet mij aan het denken. Daar is een thuisbatterij straks goed voor, wat?

Een verplicht nummer?

Na registratie kreeg ik in handen het rapport voor de gebouwde omgeving “Op weg naar CO₂ neutraal”, waarvan Diederik Samsom (voorzitter Klimaattop Gebouwde Omgeving 2025) beweert “Een verplicht nummer!”. Nou, dat laatste zal wel. De grafisch opmaker had zich creatief buitengewoon ingespannen, want ik duizelde van de kakafonisch juichende startpagina’s die allerlei getallen lukraak op je loslaten. Mens, wat een ambities, doelstellingen en meer poeha. Het zal wel. Het optimisme spuit eraf. Typisch des Samsoms!

Maar wat mij aan dit feest van het CO₂ neutraal worden treft is het volgende: in 2025 zijn 1,49 miljoen woningen gasvrij, ofwel 18% van alle woningen. In 2023 waren dat nog 821.000 (10,1%). Hoe gemasseerd deze aantallen zijn (bijvoorbeeld eind 2023 tegen begin 2025, of begin 2023 tegen eind 2025?). Als we nieuwbouw eens van deze getallen aftrekken (per definitie gasloos) zodat we werkelijk woningen zien die zijn overgegaan van gas naar gasloos, dan zou het interessanter zijn.

Helaas zie ik tussen de meetinstrumenten en werklandschappen geen harde getallen over woningen in de bestaande woningvoorraad die het gas de deur uit hebben gezet en zijn overgegaan op elektriciteit voor verwarmingsdoeleinden (warmtepompen e.d.). Jammer. Aan het eind van 80 bladzijden ronkende ambities en getallenprojecties staat bescheiden de sobere uitspraak van Wester Regelink: “Als we er niet in slagen om de totale CO₂ uitstoot sterk te reduceren is ook het budget om binnen de 1,7 graden Celsius binnen een aantal jaren verbruikt.”. In de haast is hier het werkwoord “te blijven” vergeten.

rapport voor de gebouwde omgeving “Op weg naar CO₂ neutraal“

Van najaars-COP naar winter-COP

Na een najaar met zeer goede prestaties van de PVT-warmtepomp zijn we nu aangekomen in een jaargetijde dat meer uitdaging biedt aan installaties die warmte uit de buitenlucht halen. Dat is goed af te lezen aan de week-COP van mijn Qube. Dat getal komt tot stand door de warmteproductie over de week te delen door het stroomverbruik van de warmtepomp (bij mijn systeem wordt overigens ook warm bad- en douchewater geleverd door de warmtepomp, en dat drukt de COP). In het plaatje staat de week-COP van de afgelopen 10 weken. Tussen weken 39 (week eindigend op 27 september) en 46 (week eindigend op 15 november) lag de week-COP hoger dan 4,0. Pas afgelopen week is de week-COP gedaald naar 3.55.

In de afgelopen 10 weken heeft de warmtepomp in totaal 2.250.8 kWh warmte geleverd tegenover een consumptie van 568,2 kWh. Dat levert een COP over deze periode op van 3,96. Niet slecht! De zonnepanelen produceerden in dezelfde periode 721 kWh, dus dat streept lekker weg tegen het verbruik!

Pluimpjesseizoen

Aan de overkant van de straat zag ik ineens een pluimpje. Er steken op allerlei rare plekken rookkanaaltjes van cv-ketels uit de daken. Braken ze rook? Nee, integendeel: waterdamp, pluimpjes. Die pijpjes zijn in de jaren ’90 verschenen toen de HR-ketels aan hun opmars begonnen. De gemetselde schoorstenen rookten niet meer in de winter. Beschermd stadsgezicht of niet: de fossiele industrie is machtiger en die pijpjes kwamen er gewoon. Architectonische lachertjes. En tussen november en maart zie je pluimpjes aan die pijpjes hangen. Bij koud en rustig weer vooral. Het brengt levendigheid,  een speels element in de dorre herfst. Wat aardig dat mensen hun woning versieren met een pluimpje, net zoals ze dat met lampjes doen. Elegant! Het leukst zijn forse pluimpjes die de hele dag continu aan hun pijpjes hangen. Maar waarom kijken de eigenaren van die pluimpjespijpjes zo saggerijnig?

Koffiedik

Op de website energiepodium.nl postte Martien Visser een opiniestukje ‘Onzekerheid troef voor uw energierekening’ waarin hij schetst wat voor onheil ons als consument in de toekomst zou kunnen overkomen. Nu is Martien emeritus lector aan de Hanze Hogeschool in Groningen, dat ligt niet in een superoptimistische hoek van ons land, eerder in een landschap van realisten. Wat voor onheil voorziet hij:

• verhoging gasbelasting
• verplichte bijmenging van groen gas jaagt de gasprijs op
• ETS2 (Europese energiebelasting) komt eraan
• hogere netwerktarieven
• afschaffen capaciteitstarieven
• verminderde leveringszekerheid van elektriciteit
• lagere belasting op elektriciteit
• hoge elektriciteitsprijzen in de winter
• hogere belastingen op EV’s
• warmtenetten worden duurder en duurder

NRC publiceerde overigens vandaag een interview met Diederik Samsom over de energiesituatie in de Europese Unie waarvan het positivisme aan alle kanten af spat. Diederik beweerde voorafgaand aan het Nationale Klimaatakkoord dat de energietransitie portemonnee-neutraal zou zijn voor consumenten. jaja, dat was een super-de-super optimiutische kijk. Is maar de vraag of de energietransitie budgetneutraal kan verlopen. Reken eerder op 50.000 per woning, op te hoesten door de eigenaar  (zie post van 11 november: dubbel zo duur uit).

Het kan verkeren. Martien Visser waarschuwt dan ook voor duurdere energie dan wel fors hogere tarieven en belastingen. Zijn advies: isoleer de woning. Een opinie waar ik mij warm bij aansluit.

Marien Visser 11-11-2025 op Energiepodium: ‘Onzekerheid troef voor uw energierekening‘

Dubbel zo duur uit

Als je je woning van het gas af wil hebben, maar je hebt twee linkerhanden en je hebt geen vette spaarpot, dan ziet het er niet best uit. Althans, als ik een rekensommetje van Gaslicht.com mag geloven. Je weet hoe het is met cijferen: door de volstrekt onbetrouwbare overheid en door winstbeluste energieleveranciers ziet een rekensom er vandaag prachtig uit en morgen is het weer knudde.

Gaslicht neemt een casus waarin de woning 1.329 m³ gas verbruikt. Dat huis krijgt fatsoenlijke isolatie, een full-electric warmtepomp, inductiekookplaat, zonnepanelen en een warmwatervoorziening. Kosten € 50.000. Dat geld wordt geleend tegen 4% en aflossing is over 20 jaar. Per jaar kosten aflossing en rente samen € 3.679.

Toen dit huis nog op gas draaide was de energierekening per jaar € 2.152. Dat wordt in 2027 volgens Gaslicht door de verbouwing, rente, aflossing, terugleverkosten en het vervallen van saldering een bedrag van € 4.106.

De sombere boodschap: als je als consument van het gas af bent, ben je zowat twee keer zo duur uit vergeleken met de ‘fossiele’ situatie.

Dat is een duidelijk plaatje voor het komende kabinet. Als onze Rijksoverheid niks doet, gaat de hele energietransitie niet door, gewoon omdat de consument het niet wil/kan betalen. De doorsnee consument is wel goed maar niet gek. En wie moet het anders doen/betalen?

Duidelijk is dat het overheidsbeleid hard om moet om ook maar iets te bereiken. Ik stel voor om te beginnen met het kijken bij de demissionaire mevrouw Hermans in haar bureaulade vol met rapporten en visies. Neem de beste visie daaruit en houd je daar 25 jaar aan. Energie moet gewoon een utiliteit zijn, iets waarop je kan vertrouwen.

Elke dag drie uur gratis elektriciteit !

Niet alleen in ons land proberen energieleveranciers en klanten oplossingen te bedenken om overschotten aan zonne-energie weg te werken, ook in het buitenland speelt dit. Met name in Australië waar 1 op 3 woningen zonnepanelen op het dak heeft. Een nieuwe oplossing die men daar heeft bedacht is: gratis elektriciteit gedurende drie uur per dag. De gratis uren vallen samen met de piek van zonnestroom productie, dus midden op de dag. In zulke uren je wasje draaien, water verwarmen of beter: thuisbatterij of auto opladen, kan best lucratief zijn, zeker als je geen zonnepanelen hebt. Mensen die wel zonnepanelen hebben zullen dit programma als een soort sigaar uit eigen doos zien. Immers: als je gratis stroom krijgt is terugleveren ook gratis.

Reuters:  Australia to offer three hours free solar per day to millions

Werk aan de winkel voor een nieuw kabinet

Daar schrok ik even van. Een nieuw energiecontract, 1 jaar vast, bij Eneco zou mij komen te staan op tweemaal terugleverkosten per jaar: een nieuwe vinding van Eneco: “vaste terugleverkosten” van eenmalig  € 107,88 per jaar EN nog daar bovenop € 976,8 aan variabele terugleverkosten. Die gasten rekenen mij dus meer dan 1000 euro omdat ik zonnepanelen heb. Is dat energie leveren of is dat Ali Baba en de 40 rovers?

Hoe kom ik aan deze schrikwekkende posten: Ik heb via de vergelijkingssite pricewise  het volgende gevraagd: een eenjarig energiecontract voor alleen stroom: 4000 kWh in het hoge tarief en 2000 kWh in het daltarief, 16 zonnepanelen, terugleveren 4.000 kWh. Men komt dan uit op het volgende:

Welke partij zou die man vandaag stemmen?

Er verscheen vanochtend een wel heel alarmerend bericht bij het AD: “Vereniging Eigen Huis slaat alarm: terugleveren zonnestroom gaat gezin netto geld kosten“. Dat is bepaald geen andere koek! Liefst vijf cent per teruggeleverde kilowattuur betalen (en daarover btw) wordt in het vooruitzicht gesteld. Die zonnepanelen gaan dus van het dak af, of op zijn minst uit in de zomer. Helemaal zuur wordt het voor huurders: die zitten compleet klem met de door hun corporatie aangebrachte zonnepaneeltjes.  Op wie stemmen? Links wil nog meer zonnepanelen, dus nog meer terugleveren, midden doet niks en rechts vindt asielzoekers belangrijker dan zonnepanelen en terugleveren. Lastig!

AD: Vereniging Eigen Huis slaat alarm: terugleveren zonnestroom gaat gezin netto geld kosten